UKBS Uydulardan Konum Belirleme Sistemi
Gerçek Zamanlı İski Sabit Gnss İstasyonları
İSKİ ihtiyaçları göz önüne alınarak ve dünyadaki teknolojik kullanım imkânları değerlendirilerek tüm İstanbul'u kapsayan, öncelikle İSKİ çalışmalarında GNSS teknolojilerini gerçek zamanlı, etkin ve verimli kullanıma imkân veren 10 istasyonlu UKBS Ağı'nın kurulumu 2008 yılı sonunda tamamlanmıştır. Kurulan bu ağın uygulamadaki performansını araştırmak için yapılan testler ve incelemeler sonucunda İSKİ UKBS Ağı'nda VRS, PRS, FKP ve MAC düzeltme yöntemleri kullanılarak yapılan ölçülerde yatayda ± 1-2 cm, yükseklikte ise ± 3-6 cm doğruluk sağlandığı, uydulara ilk kilitlenme ve çözüm (fix) sürelerinin iyonosferik etkinin büyüklüğüne bağlı olarak yaklaşık 20 saniyeye kadar sağlandığı, gerçek zamanlı belirsizlik çözümünde GLONASS uydularının etkin olarak kullanıldığı belirlenmiştir.
Tüm istasyonlar
Kontrol Merkezi, Yazılım Özellikleri ve Yayınlanan Düzeltmeler
İSKİ UKBS Ağı'nın kontrol merkezindeki sunucuya düzeltme yayımı yapan TOPNET LIVE yazılımı kurulmuştur.
Ana sunucuda tutulan dosyalar :
E:\Data\log\
E:\Data\log\NMEAlogs
E:\Data\PE
E:\Data\SIN
E:\Data\gnweb\jobs
E:\Data\NET
Topnet Live Yazılımı
Kullanılan Donanım
Referans istasyonu alıcısı olarak; TOPCON NET-G3/G5 GNSS (GPS+GLONASS ) sabit istasyon alıcısı ve TOPCON CR-G3/G3A Choke Ring Anten kullanılmıştır. Referans istasyon noktalarında kullanılmış olan anten ve üst koruyucusu Topcon Tarafından özel olarak sadece hassas koordinat gerektiren ve çevresel etkiler ile sinyal yansımalarını en aza indirecek teknolojiye sahip Choke Ring anten kullanılmıştır.
İstasyonlara Ait Anten ve Alıcı Bilgileri:
| BAŞLANGIÇ SON | ||||||||
| İSTASYONLAR | YIL | AY | GÜN | YIL | AY | GÜN | ALICI | ANTEN |
| BEYK | 2008 | 11 | 1 | 2011 | 1 | 1 | TPS NET-G3 | TPSCR.G3 NONE |
| BEYK | 2011 | 1 | 1 | 2015 | 12 | 30 | TPS NET-G3 | TPSCR.G3 NONE |
| BEYK | 2015 | 11 | 30 | 2099 | 12 | 30 | TPS NET-G3 | TPSCR.G3A NONE |
| KCEK | 2008 | 11 | 1 | 2099 | 12 | 31 | TPS NET-G3 | TPSCR.G3 NONE |
| PALA | 2008 | 11 | 1 | 2099 | 12 | 30 | TPS NET-G3 | TPSCR.G3 NONE |
| SILE | 2008 | 11 | 30 | 2099 | 12 | 30 | TPS NET-G3 | TPSCR.G3 NONE |
| SLVR | 2008 | 11 | 30 | 2099 | 12 | 30 | TPS NET-G3 | TPSCR.G3 NONE |
| TERK | 2008 | 11 | 30 | 2099 | 12 | 30 | TPS NET-G3 | TPSCR.G3 NONE |
| TUZL | 2008 | 11 | 30 | 2099 | 12 | 30 | TPS NET-G3 | TPSCR.G3 NONE |
| YALI | 2008 | 11 | 30 | 2099 | 12 | 30 | TPS NET-G3 | TPSCR.G3 NONE |
| YALI | 2008 | 11 | 30 | 2020 | 3 | 7 | TPS NET-G3A | TPSCR.G5 NONE |
| KEST | 2013 | 1 | 1 | 2015 | 11 | 27 | TPS NET-G3A | TPSCR.G3 NONE |
| KEST | 2015 | 11 | 27 | 2020 | 3 | 5 | TPS NET-G3A | TPSCR.G5 NONE |
| PASA | 2014 | 12 | 18 | 2018 | 7 | 10 | TPS NET-G3A | TPSCR.G5 NONE |
| PASA2 | 2018 | 10 | 15 | 2099 | 12 | 30 | TPS NET-G3A | TPSCR.G5 NONE |
Referans İstasyonların Koordinat ve Hız Hesabı
Değerlendirmelerde referans sistemi olarak ITRF05 (International Terrestrial Reference Frame-2005) sistemi alınmıştır. IGS noktaları hesaplamalarda sabit noktalar olarak kabul edilmiştir. Söz konusu IGS noktalarının ITRF05 (2005.0) koordinat ve hız modeli kullanılarak IGS noktalarına ait 2005.0 epoğundaki ITRF05 koordinatları UKBS-RTK ölçü periyodunun ortası olan 2008.838 (01.11.2008) epoğuna kaydırılmıştır. Bu hesaplamalarda kullanılmış olan ANKR noktası TUTGA hesaplamalarında ana nokta olarak kullanılmış olup, ISTA ve ANKR hala birer TUTGA noktasıdır. Dolayısıyla, hesaplamalar hem IGS hem de TUTGA'ya dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Ölçüler sıfır derece yükseklik açısında ve 30 saniyede bir toplanmıştır. Ayrıca 2008 yılı sonundan 2020 yılına kadar olan ölçümler değerlendirilerek hız kestirimleri gerçekleştirilmiştir. Bilimsel çalışmalar başlığında detaylara ulaşabilirsiniz. Aşağıda hız ve koordinat bilgileri mevcuttur.
| İstasyonlar | Hız_x(mm) | Hız_Y(mm) | Hız_Z(mm) |
|---|---|---|---|
| BEYK | -17.8 | 17.3 | 8.5 |
| KCEK | -17.6 | 16.0 | 8.8 |
| YALI | -17.7 | 17.3 | 9.2 |
| PALA | -17.5 | 15.9 | 9.3 |
| SILE | -18.6 | 17.3 | 8.6 |
| SLVR | -17.9 | 16.8 | 9.3 |
| TERK | -18.5 | 16.5 | 8.8 |
| TUZL | -16.8 | 13.5 | 8.9 |
|
ITRF05_30_3-2005.00 |
|||
|---|---|---|---|
| BEYK | 423936.8468 | 4560595.2534 | 101.2701 |
| KCEK | 397337.2992 | 4541595.6758 | 122.9147 |
| PALA | 412881.9897 | 4550678.0028 | 170.5610 |
| SILE | 467554.5922 | 4560523.9791 | 79.6375 |
| SLVR | 338938.1061 | 4551252.1313 | 138.2468 |
| TERK | 388912.6506 | 4575080.0976 | 48.0135 |
| TUZL | 440314.0682 | 4521546.2506 | 55.2775 |
| YALI | 357427.3964 | 4594549.1732 | 86.7062 |
| KEST | 374562.5777 | 4566686.6580 | 65.6029 |
| PASA | 439698.3129 | 4541714.1111 | 147.9440 |
Sistemin Testi
Kurulan UKBS referans istasyonları ağının performansını ve kalitesini kontrol etmek amacıyla Mart 2009 tarihinde test çalışmaları gerçekleştirilmiştir. İSKİ Harita Şube Müdürlüğü personelleri tarafından gerçekleştirilen arazi çalışmalarında IGNA noktaları test noktaları olarak kullanılmıştır.
UKBS ile IGNA noktalarının koordinat farkları karşılaştırıldığında VRS yönteminde ortalama sağa fark 1.2 cm, yukarı fark 4.5 cm ve yüksekte fark 2.9 cm'dir. PRS yönteminde sırasıyla 0.9 cm, 4.6 cm ve 2.5 cm'dir. FKP yönteminde ise 1.1 cm, 4.2 cm ve 2.5 cm'dir. Tüm yöntemlerin ortalaması ise 2.8 cm'dir.
VRS - PRS - FKP Karşılaştırma
IGNA sisteminin ITRF96 2005.0 epoğunda, UKBS sisteminin ise ITRF05 2005.0 epoğunda olduğu göz önünde tutulursa bu iki sistemin oldukça uyuşumlu olduğu söylenebilir.
